Την αξιοποίηση της υγρής βιοψίας τόσο για χρήση στοχευμένων θεραπειών όσο και για έγκαιρη ανίχνευση και παρακολούθηση της εξέλιξης του καρκίνου από την NIPD Genetics αναλύει στο «Ηealth» ο Founder και CEO της εταιρείας Δρ Φίλιππος Πατσαλής. Εξηγεί, επίσης, πως τα mRNA εμβόλια μπορεί να βοηθήσουν στη θεραπεία κατά του καρκίνου.  Πώς λειτουργεί η καινοτόμος μέθοδος της υγρής βιοψίας για τον καρκίνο; Πρόκειται για μια καινοτόμο εξέταση η οποία γίνεται με δείγμα αίματος, γεγονός που την καθιστά ασφαλή και ανώδυνη. Μέσω της εξέτασης μπορούμε να αναλύσουμε το καρκινικό DNA και να εντοπίσουμε χαρακτηριστικά του όγκου, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη θεραπεία του. Η εξέταση υγρής βιοψίας είναι βασισμένη στην ανάλυση του ελεύθερου κυκλοφορούντος καρκινικού DNA, το οποίο απελευθερώνεται από πρωτοπαθείς και μεταστατικούς όγκους και κυκλοφορεί σε απειροελάχιστες ποσότητες σε υγρά του σώματος, όπως το πλάσμα του αίματος. Λόγω της πολυπλοκότητας και της ποικιλομορφίας των διαφόρων τύπων καρκίνου ως προς τα χαρακτηριστικά, την εξέλιξη και τη θεραπεία τους, βρίσκονται υπό ανάπτυξη αρκετές εξετάσεις υγρής βιοψίας που εξειδικεύονται σε συγκεκριμένους τομείς: την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου, την παρακολούθηση της εξέλιξης ή της επανεμφάνισης της νόσου και την επιλογή θεραπείας μέσω μοριακού χαρακτηρισμού του όγκου. Πώς διαφοροποιείται από τις υπάρχουσες εξετάσεις; Στο παρόν στάδιο η βιοψία ιστού πραγματοποιείται  με στόχο τη διάγνωση του καρκίνου και μέσω αυτής αποκτάται δείγμα από τον όγκο για τον μοριακό χαρακτηρισμό του. Ο μοριακός χαρακτηρισμός είναι πλέον διαδεδομένος στη διεθνή ογκολογική πρακτική και εντοπίζει τις μεταλλάξεις του όγκου που είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία και την εξέλιξη του. Υπάρχουν στοχευμένα φάρμακα εγκεκριμένα από τους οργανισμούς φαρμάκων FDA (Αμερικανικός) και EMA (Ευρωπαϊκός) έναντι συγκεκριμένων μεταλλάξεων, έτσι μέσω του μοριακού χαρακτηρισμού του όγκου επιτυγχάνεται μια εξατομικευμένη θεραπεία. Το στοιχείο που διαφοροποιείται μέσω της εξέτασης της υγρής βιοψίας, είναι ότι μπορεί να διενεργηθεί μη επεμβατικά, χωρίς να χρειάζεται νοσηλεία. Σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει αρκετό δείγμα όγκου από τη βιοψία ιστού ή όταν ο όγκος δεν είναι προσβάσιμος χειρουργικά, η εξέταση υγρής βιοψίας μπορεί να πραγματοποιηθεί για μοριακό χαρακτηρισμό και κατ’ επέκταση επιλογή θεραπείας. Μια ακόμα ουσιώδης διαφορά έχει να κάνει με το γεγονός ότι  η εξέταση υγρής βιοψίας μπορεί να αξιολογήσει όλες τις μεταλλάξεις του όγκου, ενώ η βιοψία ιστού αντικατοπτρίζει μόνο τις μεταλλάξεις που βρίσκονται στο συγκεκριμένο σημείο της βιοψίας. Έτσι, η υγρή βιοψία μπορεί να συμπληρώσει τη βιοψία ιστού με επιπρόσθετες κλινικά αξιοποιήσιμες πληροφορίες, παρέχοντας ένα ολοκληρωμένο προφίλ του όγκου που μπορεί να ωφελήσει την κλινική διαχείριση του ασθενούς. Τι πληροφορίες μπορεί να μας δώσει η υγρή βιοψία του καρκίνου όσον αφορά την επιλογή θεραπείας και πως αυτό βοηθά στην κλινική διαχείριση του καρκίνου; H εξέταση υγρής βιοψίας μπορεί να πραγματοποιηθεί τόσο κατά τη διάγνωση του καρκίνου για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας, όσο και κατά την εξέλιξη της νόσου για επανεκτίμηση της θεραπείας, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις μετάστασης του όγκου. Τα επίπεδα του ελεύθερου κυκλοφορούντος καρκινικού DNA αυξομειώνονται ανάλογα με το στάδιο του καρκίνου, το μέγεθος του όγκου, τις μεταλλάξεις του όγκου καθώς και την ανταπόκριση του στη θεραπεία. Κατά συνέπεια, λόγω της ευκολίας με την οποία διενεργείται, η υγρή βιοψία μπορεί να επαναληφθεί στις απαραίτητες χρονικές περιόδους. Για παράδειγμα, όταν ο ασθενής δεν ανταποκρίνεται πλέον στη θεραπεία του, η υγρή βιοψία μπορεί να επαναξιολογήσει το μοριακό προφίλ της νόσου για να παρέχει στον γιατρό μια ολοκληρωμένη και επικαιροποιημένη εικόνα, ώστε να ληφθεί η κατάλληλη θεραπεία. Θεωρείτε ότι στο μέλλον η λέξη «καρκίνος» δεν θα ακούγεται τόσο απειλητική; Η ιατρική και η επιστήμη έχουν εξελιχθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε στοχευμένες θεραπείες, στην έγκαιρη διάγνωση αλλά και την πρόληψη του καρκίνου με διάφορες μεθόδους. Αδιαμφισβήτητα, ο καρκίνος είναι μια ασθένεια που θα συνεχίσει να εμφανίζεται λόγω των συνθηκών διαβίωσης, των διατροφικών και περιβαλλοντικών συνηθειών μας και της γενετικής προδιάθεσης. Το 30-50% των θανάτων από καρκίνο μπορεί να αποτραπεί με τη μείωση των παραγόντων κινδύνου και με την έγκαιρη διάγνωση. Επιπλέον, η γνώση για πιθανή κληρονομικότητα ενδεχομένως να οδηγήσει σε προληπτικά μέτρα προστασίας και σε έγκαιρες ιατρικές παρεμβάσεις, προλαμβάνοντας τη γρήγορη μέχρι πρότινος εξέλιξη της νόσου. Επίσης, η  αξιοποίηση της υγρής βιοψίας τόσο για χρήση στοχευμένων θεραπειών όσο και για έγκαιρη ανίχνευση και παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου, θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην έκβαση του καρκίνου. Ισχύει ότι τα mRNA εμβόλια μπορεί να βοηθήσουν στη θεραπεία κατά του καρκίνου; Υπάρχουν ήδη εμβόλια κατά του καρκίνου, που δεν είναι βασισμένα στην τεχνολογία mRNA, τα οποία είτε έχουν ως στόχο την πρόληψη, όπως τα εμβόλια εναντίον του HPV, είτε τη θεραπεία, όπως τα εμβόλια ανοσοθεραπείας. Όσον αφορά τα εμβόλια mRNA, η χρήση τους για τη θεραπεία διάφορων τύπων καρκίνου εξετάζεται εδώ και αρκετά χρόνια. Η συγκεκριμένη τεχνολογία παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα, τον χρόνο αλλά και το κόστος παραγωγής του εμβολίου. Υπάρχουν δεκάδες κλινικές μελέτες που αξιολογούν τα εμβόλια mRNA και αναφέρουν πολύ υποσχόμενα αποτελέσματα. Είναι άξιο αναφοράς ότι οι επιστημονικές μελέτες που έχουν γίνει με αντικείμενο τα εμβόλια mRNA στον τομέα του καρκίνου, αποτέλεσαν τη βάση για τα εμβόλια mRNA κατά του κορωνοϊού. Κατά συνέπεια, η έγκριση των εμβολίων αυτών και τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί όσον αφορά τη χρήση, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους αναμένονται να ανοίξουν τον δρόμο της έρευνας και της έγκρισης περισσότερων εμβολίων mRNA τόσο στον τομέα των μεταδοτικών ασθενειών όσο και στον καρκίνο.  Η NIPD Genetics είναι μια κυπριακή εταιρεία βιοτεχνολογίας που έχει αναπτύξει και παρέχει στη διεθνή αγορά την καινοτόμo εξέταση υγρής βιοψίας NeoThetis, για επιλογή θεραπείας. Βρίσκονται επίσης υπό ανάπτυξη εξετάσεις υγρής βιοψίας για την ελάχιστη υπολειπόμενη νόσο (molecular residual disease) και την έγκαιρη διάγνωση (early screening). Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.nipd.com/neothetis