Σύμφωνα με το άρθρο 33 του Περί Γενικού Συστήματος Υγείας Νόμου του 2001 (89(I)/2001), η παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας σε ασθενείς, δικαιούχους του ΓεΣΥ, στο εξωτερικό αποτελεί αρμοδιότητα του ΟΑΥ. Θα ανέμενε κανείς ότι από το 2017 και την ψήφιση του Νόμου, ο ΟΑΥ θα λάμβανε τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή του Νόμου.
Φαίνεται, ωστόσο, ότι καμία μέριμνα δεν υπήρξε, αλλά ούτε και πίεση από πλευράς των εποπτικών θεσμών (Επίτροπος Εποπτείας ΓεΣΥ, Επίτροπος Νομοθεσίας) για την κατάλληλη εφαρμογή της νομοθεσίας. Και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση δικαιολογία η απουσία τεχνογνωσίας από τον ΟΑΥ ή η καθυστέρηση λόγω πολιτικών αποφάσεων και σε καμία περίπτωση λύση η απαίτηση άμεσης μεταφοράς της ομάδας του Τομέα Επιδοτούμενων Ασθενών από το Υπουργείο Υγείας στον ΟΑΥ.
Η γεύση που αφήνει στον φορολογούμενο πολίτη η ανικανότητα του ΟΑΥ να συστήσει και να εκπαιδεύσει μία ομάδα εντός του Οργανισμού για την παραπομπή των ασθενών στο εξωτερικό είναι πικρή. Έξι χρόνια τραγικής αδράνειας για να καταλήξουμε στην ανάγκη ένταξης μιας εύρυθμα λειτουργούσας υπηρεσίας του Υπουργείου Υγείας στους κόλπους του ΟΑΥ.
Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι κατά τη μεταφορά της υπηρεσίας δεν θα επηρεαστούν οι ασθενείς; Ότι θα συνεχιστεί η απρόσκοπτη παραπομπή περίπλοκων και σύνθετων περιστατικών στο εξωτερικό χωρίς να υπάρχει χρονοτριβή; Είναι ο ΟΑΥ σε θέση να το πράξει; Είναι σε θέση να συλλάβει και να υλοποιήσει όραμα για τη σωστή δομή και ανάπτυξη της υπηρεσίας και των διαδικασιών της; Αφού ελήφθη, επιτέλους, πολιτική απόφαση για την εφαρμογή του Νόμου (!), ας γίνει τουλάχιστον σωστά. Και επικροτώ τις ενέργειες της Έντιμης Υπουργού Υγείας που συνηγορούν υπέρ της διαφάνειας στο Υπουργείο της και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.
Χρειαζόμαστε όμως ένα όραμα. Οι ασθενείς και οι Κύπριοι πολίτες πρέπει να έχουν άμεση επικοινωνία και επαφή με τα άτομα που χειρίζονται τις συγκλήσεις Ιατροσυμβουλίων, τις μετακλήσεις ιατρών και τις παραπομπές στο εξωτερικό. Ο ΟΑΥ οφείλει να δημιουργήσει ομάδα εξυπηρέτησης επείγοντων περιστατικών, διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή, με την εξουσιοδότηση διαχείρισης συγκεκριμένου κονδυλίου, βάσει αποφάσεων του Ιατροσυμβουλίου, αποδείξεων και παραστατικών και οποιουδήποτε άλλου εγγράφου υποδείξει η Επιτροπή Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΑΥ και η Ελεγκτική Υπηρεσία. Η εν λόγω ομάδα εξυπηρέτησης θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για να σώζονται ζωές, κάτι που έπραττε έως τώρα, υπερβάλλοντας συχνά εαυτόν, η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας. Θα πρέπει να δημιουργηθούν πρωτόκολλα για την ποιοτική και ισότιμη εξυπηρέτηση των πολιτών, με κάθε διαφάνεια και αναρτημένα διαδικτυακά. Θα πρέπει να δοθεί επιτέλους φωνή στον πολίτη και στον ασθενή, με τη δυνατότητα υποβολής παραπόνων και συστάσεων στην υπηρεσία. Πρέπει επιτέλους να μη λειτουργεί πυροσβεστικά, αλλά προληπτικά το σύστημα υγείας.
Ας ελπίσουμε ότι η μεταβατική περίοδος για τη μεταφορά της εν λόγω ομάδας του Υπουργείου Υγείας δεν θα αποδειχθεί δυσάρεστη για τους ασθενείς που είναι και οι τελικοί αποδέκτες όλων των υπηρεσιών υγείας και ότι δεν θα επηρεάσει την ομαλή λειτουργία του Υπουργείου Υγείας που έχει να δώσει τον δικό του αγώνα αναδιάρθρωσης και διασαφήνισης του ρόλου και των αρμοδιοτήτων του. Θα πρέπει ο ΟΑΥ να σηκώσει το γάντι και να αποδειχθεί άξιος των περιστάσεων και από τούδε να δρα προληπτικά για την εφαρμογή της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία του.
Δρ. Ανδρούλλα Ελευθερίου
Ιολόγος BSC, MSc, PhD
Εκτελεστική Διευθύντρια Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας (ΔΟΘ)
