Marketing Week
Ο Γαΐτης και η νεοκυπριακή παθογένεια
Άρθρο για την εικαστική και πολιτιστική σκηνή της Κύπρου και την παθογένειά της
Ο Γαΐτης και η νεοκυπριακή παθογένεια
«Οι άνθρωποι, τα ανθρωπάκια που λέω, το κατεστημένο, έφτασε σ’ ένα σημείο όπου δεν παίρνει άλλο να πάει πιο μακριά, γίνανε ένα νούμερο και τίποτα παραπάνω. Εδώ κάνω μαρτυρία και σας λέω: Φροντίστε να σωθείτε, να σωθούμε».

Θα έλεγε κανείς ότι τα λόγια του Γιάννη Γαΐτη στην εκπομπή Μονόγραμμα του 1984, είναι προφητικά. Τα ανθρωπάκια του, οι φιγούρες με απαράμιλλα χαρακτηριστικά, χωρίς ταυτότητα, πλέον είναι γεγονός, με την οποιαδήποτε προσπάθεια κάποιου ατόμου να ξεχωρίσει, είτε να περιθωριοποιείται από τα λογής ανθρωπάκια είτε απλά να μην λαμβάνεται υπόψιν, αφήνοντας έτσι την προσπάθεια να παραμείνει ατελέσφορη.

Ειδικά στην σύγχρονη αυτή εποχή, όπου τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αντικατέστησαν τις κοινωνικές συναθροίσεις, ο διάλογος από βίντεο κλήση και η έκφραση συναισθήματος από ένα ιμότζι αναρωτιέται κανείς που θα οδηγήσει αυτή η νεωτερικότητα και ειδικά που θα καταλήξει ο νεοκύπριος;

Ζούμε σε μια εποχή που τα πάντα αντικαταστάθηκαν από κάτι γενικό, και στην προσπάθεια της ματαιοδοξίας του νεοκύπριου να ξεχωρίσει, οδήγησε σε ταυτότητες και ορισμούς που κατέληξαν, μαντέψτε, πίσω στην γενικότητα. Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωποι με μπαρίστες, ινφλουένσερ, content creators,σε ένα ατελείωτο πανηγυράκι εντυπωσιασμού με τίτλους και ευφάνταστες καταστάσεις, όλα μαζεμένα σε ακόμα μια τάση, το concept store, που μεταξύ μας ούτε concept έχει και κάπου ανάμεσα σε γκουρμέ ξαλμυρισμένη σαρδέλα και flat white καφέδες, θα πετύχεις και κάποιο εικαστικό έργο.

Όλα στην προσπάθεια και στον αγώνα του να αποδείξουμε ότι κάνουμε τα πάντα και είμαστε καλοί στα πάντα.

Η ανάγκη του να είναι κάποιος, κάτι οδήγησε στο να είναι ένα τίποτα, σε ένα κόσμο γενικευμένο, χωρίς εξειδίκευση, χωρίς γνώση αλλά με μεγάλη φωτεινή πινακίδα.  Στο έργο «Η δολοφονία της ελευθερίας» του 1968, ο Γαΐτης τοποθέτησε πανομοιότυπους αξιωματικούς παραταγμένους απέναντι από ένα περιστέρι, έτοιμους να το πυροβολήσουν. Σήμερα οι στρατιωτικοί αντικαταστάθηκαν από τους wannabe καλλιτέχνες, curators, γκαλερίστες, που το μόνο τους εφόδιο είναι ο νεοπλουτισμός και η ψευδοκουλτούρα. Το περιστέρι αντικαταστάθηκε από τον νέο καλλιτέχνη, τον σπουδασμένο και μελετημένο επιμελητή, τον σοβαρό γκαλερίστα και το κάθε φωτεινό μυαλό που στον αγώνα του να φωτίσει το μέλλον, τόσο του ίδίου όσο και της κοινωνίας, αγνόησε το παρασκήνιο των δήθεν και τώρα έρχεται αντιμέτωπο με τα λογής λόμπυ που με την εξουσία που τους παρέχει το χρήμα ή οι γνωριμίες εμποδίζουν κάθε δημιουργό να σηκώσει κεφάλι.

Δυστυχώς η σωτηρία είναι μακριά, και απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο σ’ αυτόν τον τόπο που ονομάζεται Κύπρος. Δεν είναι καθόλου παράξενο που στα εικαστικά αυτό το νησί, με την τόση πολιτιστική κληρονομιά, είναι δεκαετίες πίσω και όσο περνάει ο καιρός το φαινόμενο αυτό γίνεται εντονότερο.  Μέχρι που -κάτι που απεύχομαι- ο νέος καλλιτέχνης, επιμελητής και κάθε άνθρωπος που αγαπά πραγματικά τον πολιτισμό, να φτάσει στο σημείο να καταλήξει ένα ακόμα ανθρωπάκι  με μελόν καπέλο, ριγέ σακάκι και μαύρη γραβάτα υπηρετώντας το κατεστημένο.

Άριστος Αλέκου
Ευρωπαϊκές Σπουδές: Ιστορία, Κοινωνία, Πολιτισμός