Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων, γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Ιουνίου και αποτελεί μια ευκαιρία για την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα ασφάλειας τροφίμων και υπενθυμίζει ότι η επιστήμη βρίσκεται στο επίκεντρο της ασφάλειας των τροφίμων.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), κάθε χρόνο ένας στους δέκα ανθρώπους παγκοσμίως αρρωσταίνει από επιμολυσμένα τρόφιμα και περισσότερες από 200 ασθένειες προκαλούνται από την κατανάλωση τροφίμων μολυσμένων με βακτήρια, ιούς, παράσιτα ή χημικές ουσίες, ενώ τα παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών (που αποτελούν το 9% του πληθυσμού) διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από τροφιμογενή νοσήματα.
Η ετοιμότητα και η αποτελεσματικότητα για την πρόληψη και διαχείριση περιστατικών ασφάλειας τροφίμων συνδέεται άμεσα με την αποτελεσματικότητα των φορέων που είναι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής και των αρμόδιων αρχών των χωρών για την ασφάλεια των τροφίμων, καθώς και με τους αγρότες, παραγωγούς, υπεύθυνους επιχειρήσεων τροφίμων αλλά και με τους ίδιους τους καταναλωτές. Η ασφάλεια των τροφίμων διαδραματίζει καίριο ρόλο στον περιορισμό των τροφιμογενών ασθενειών και κυριολεκτικά σώζει ζωές. Επιπλέον, η σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης, η οποία έχει οδηγήσει σε μια ολοένα και περισσότερο διασυνδεδεμένη παγκόσμια τροφοδοσία τροφίμων, δημιουργεί τον κίνδυνο μη ασφαλή τρόφιμα να εξελιχθούν ραγδαία από ένα εθνικό πρόβλημα σε πρόβλημα με διεθνείς διαστάσεις.
Οι Αρμόδιες Υπηρεσίες ασφάλειας τροφίμων τόσο του Υπουργείου Υγείας (Υγειονομικές Υπηρεσίες και Γενικό Χημείο του Κράτους), όσο και του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (Κτηνιατρικές Υπηρεσίες) της ΚΔ, βρίσκονται σε στενή συνεργασία μεταξύ τους, όσο και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και τα άλλα Κράτη Μέλη της ΕΕ. Βασισμένοι σε επιστημονικά δεδομένα συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση και εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου ασφάλειας τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), καθώς και στην εφαρμογή των σχετικών διεθνών προτύπων με στόχο τη εξασφάλιση της πρόσβασης των καταναλωτών, Κυπρίων και Ευρωπαίων, σε ασφαλή τρόφιμα. Επισημαίνεται πως η ΕΕ διαθέτει ένα από τα αυστηρότερα συστήματα ασφάλειας τροφίμων στον κόσμο, διασφαλίζοντας και προωθώντας ένα βιώσιμο περιβάλλον για ασφαλή τρόφιμα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Η Επιστήμη σε δράση
Στην εφετινή Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων, αναδεικνύεται ο ουσιαστικός ρόλος της επιστήμης στη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων και στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων.
Η επιστημονική έρευνα στηρίζει κάθε πτυχή της ασφάλειας των τροφίμων, από την αξιολόγηση της επικινδυνότητας και την ανάλυση κινδύνου μέσω της τροφής έως την ανάπτυξη πολιτικών και καλών πρακτικών βασισμένες στην επιστημονική τεκμηρίωση. Οι Αρμόδιες Αρχές των χωρών στηρίζονται στα επιστημονικά ευρήματα για τη διαμόρφωση νομοθεσιών, οι επιχειρήσεις τροφίμων εφαρμόζουν επιστημονικές αρχές για τη διατήρηση ασφαλών προτύπων παραγωγής και οι καταναλωτές βασίζονται στην επιστήμη για να κάνουν ενημερωμένες επιλογές σε σχέση με την διατροφή τους. Χωρίς την αυστηρή εφαρμογή της επιστήμης, η διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων δεν θα ήταν δυνατή.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία να επισημανθεί ότι η επιστήμη βρίσκεται στο επίκεντρο της ασφάλειας των τροφίμων. Μας βοηθά να κατανοήσουμε τι κάνει τα τρόφιμα μη ασφαλή και μας καθοδηγεί για το πώς να αποτρέψουμε τις τροφιμογενείς ασθένειες. Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ασφάλειας των Τροφίμων στις 7 Ιουνίου 2025 εφιστά την προσοχή στη χρήση της επιστημονικής γνώσης ως κλειδί για τη μείωση των ασθενειών, τη μείωση του κόστους και τη διάσωση ζωών.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας των Τροφίμων, ο υπουργός Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας Μιχάλης Δαμιανός, υπογράμμισε πως η ασφάλεια των τροφίμων είναι δημόσιο αγαθό και θεμελιώδες δικαίωμα. Είναι ευθύνη όλων μας — κράτους, επιστημόνων, παραγωγών, αλλά και των ίδιων των πολιτών — να εξασφαλίζουμε ότι κάθε γεύμα είναι ασφαλές. «Η Κύπρος στηρίζει σταθερά την επιστημονική προσέγγιση, επενδύει σε συνεργασίες και εφαρμόζει αυστηρά πρότυπα για να προστατεύσει την υγεία του πληθυσμού. Σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, η επιστήμη αποτελεί την πιο ισχυρή μας σύμμαχο», δήλωσε ο Υπουργός Υγείας.
O ρόλος της εκστρατείας #Safe2Eat2025
Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων, μεταξύ άλλων, συμβάλλει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των καταναλωτών. Προς το σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή εκστρατεία ενημέρωσης των καταναλωτών #Safe2Eat 2025, που συμπληρώνει φέτος πέντε χρόνια σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει ως στόχο να παρέχει στους καταναλωτές σαφή, επιστημονικά τεκμηριωμένα στοιχεία και συμβουλές για την ασφάλεια των τροφίμων, ώστε να τους βοηθήσει να κάνουν συνειδητές επιλογές όσον αφορά τα τρόφιμα.
Η Κύπρος, για 4η συνεχή χρονιά συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή εκστρατεία #Safe2EatEU2025 (https://www.efsa.europa.eu/cyEL/safe2eat), η οποία μέσω νέων, εύκολα κατανοητών πηγών ενημέρωσης, προσαρμοσμένων σε διαφορετικά δημογραφικά και πολιτισμικά πλαίσια, ασχολείται με βασικές ανησυχίες των καταναλωτών σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, όπως: για τον ρόλο της επιστήμης στη διασφάλιση ασφαλών τροφίμων, τη σημασία της σαφούς επισήμανσης των τροφίμων και τα οφέλη από τη μείωση της σπατάλης τροφίμων, τις τροφιμογενείς νόσους, τον σωστό χειρισμό των τροφίμων, κ.ά.
