Η τουριστική κατοικία, από διακριτή επενδυτική επιλογή, εξελίσσεται σε κρίσιμο παράγοντα πίεσης για την αγορά ακινήτων σε όλη την Κύπρο. Από τη Λεμεσό έως την Πάφο και από τον Πρωταρά μέχρι τα ορεινά χωριά, η εκτίναξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων δημιουργεί μια παράλληλη αγορά, συχνά ανεξέλεγκτη, που επηρεάζει τιμές, διαθεσιμότητα και τη φυσιογνωμία των τοπικών κοινωνιών.

Η επένδυση σε κατοικίες τύπου Airbnb προσφέρει υψηλές αποδόσεις, φορολογικά κενά και δυνατότητα άμεσης ρευστότητας. Όμως έχει και κόστος: εκτοπίζει τους μόνιμους κατοίκους, αυξάνει τα ενοίκια και δημιουργεί περιβάλλον αστάθειας – ειδικά σε περιοχές με ανεπαρκή υποδομή ή εποχιακό πληθυσμό. Η λογική του “κατασκευάζω για τουρίστες” επικρατεί του “κατοικώ ως πολίτης”.

Σε διεθνές επίπεδο, αρκετές χώρες και πόλεις θεσπίζουν περιορισμούς: ανώτατα όρια ημερών μίσθωσης, απαίτηση αδειοδότησης, φόρους ανά διανυκτέρευση, μητρώα ιδιοκτητών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει ρυθμιστικό πλαίσιο διαφάνειας και ανταλλαγής δεδομένων για τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Στην Κύπρο, η συζήτηση έχει ανοίξει, αλλά η εφαρμογή του Μητρώου Φιλοξενίας προχωρά αργά, ενώ η εποπτεία παραμένει προβληματική.

Η πρόκληση είναι να βρεθεί ισορροπία μεταξύ επενδυτικής ελευθερίας και κοινωνικής συνοχής. Χωρίς σαφές πλαίσιο, κινδυνεύουμε να δούμε περιοχές να μετατρέπονται σε “τουριστικά θεματικά πάρκα” με μόνιμους κατοίκους μειοψηφία. Η τουριστική κατοικία μπορεί να είναι εργαλείο τοπικής ανάπτυξης – αρκεί να μη λειτουργεί εις βάρος της κατοικίας ως δικαιώματος.

Πηγές:

– European Commission: Short-Term Rentals Initiative – 2023

– Cyprus Deputy Ministry of Tourism – Regulation of holiday rentals

– AirDNA: Cyprus Vacation Rental Market Data

– OECD: Short-Term Rentals and Urban Housing Pressure

– InBusiness / Stockwatch: Καταγραφή τουριστικών ακινήτων στην Κύπρο