Η τουριστική ανάπτυξη δεν μπορεί να θεωρείται απεριόριστη. Κάθε προορισμός έχει ένα φυσικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό όριο αντοχής – τη λεγόμενη “φέρουσα ικανότητα”. Και στην Κύπρο, αυτά τα όρια δοκιμάζονται ήδη. Η αύξηση των θερμοκρασιών, η παρατεταμένη ξηρασία και η πίεση στις υποδομές θέτουν ερωτήματα που η στρατηγική τουρισμού δεν μπορεί πλέον να αγνοεί.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, ο τουριστικός τομέας της Κύπρου καταναλώνει πολλαπλάσιες ποσότητες νερού ανά διανυκτέρευση σε σχέση με τον τοπικό πληθυσμό. Η υπερσυγκέντρωση επισκεπτών σε παραθαλάσσιες ζώνες και η εποχιακή υπερφόρτωση συστημάτων ύδρευσης και ενέργειας προκαλούν τοπικές ανισορροπίες – ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Αγία Νάπα, η Πρωταράς και η Πάφος.

Παράλληλα, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επηρεάσει όχι μόνο την ποιότητα ζωής των επισκεπτών, αλλά και τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Περισσότερες ημέρες καύσωνα, περιορισμοί στην πρόσβαση σε νερό και αυξημένα κόστη ψύξης ενδέχεται να μειώσουν την ελκυστικότητα του καλοκαιρινού μοντέλου “ήλιος και θάλασσα”.

Η τουριστική πολιτική χρειάζεται επειγόντως εργαλεία μέτρησης φέρουσας ικανότητας, διασποράς επισκεπτών, κατανάλωσης πόρων και αντοχής των οικοσυστημάτων. Δεν αρκούν οι στόχοι για αύξηση αφίξεων – πρέπει να συνυπολογίζονται οι περιβαλλοντικοί δείκτες, οι τοπικές κοινότητες και η μακροχρόνια βιωσιμότητα.

Η Κύπρος δεν είναι μόνη. Το ίδιο δίλημμα αντιμετωπίζουν νησιά όπως η Μαγιόρκα, η Σαντορίνη και η Μάλτα. Η διαφορά είναι ποιος θα τολμήσει πρώτος να μετατρέψει το δίλημμα σε σχέδιο. Γιατί αν δεν σχεδιάσεις εσύ τα όριά σου, θα στα επιβάλει το κλίμα – και θα είναι αδιαπραγμάτευτα.

Πηγές:

– European Environment Agency (EEA): Tourism carrying capacity and climate impact in Mediterranean islands

– Υπουργείο Γεωργίας Κύπρου: Υδατική Στρατηγική και Τουρισμός

– UNWTO: Tourism Carrying Capacity Assessment Manual

– Cyprus Tourism Strategy 2030 – Sustainability Framework

– WWF Mediterranean: Tourism and freshwater stress – Case studies