Η κλιματική αλλαγή δεν απειλεί μόνο τον πλανήτη, αλλά και την ψυχική υγεία των ανθρώπων – και ιδιαίτερα των νέων. Παγκόσμιες έρευνες καταγράφουν δραματική αύξηση των επιπέδων άγχους, απόγνωσης και συναισθημάτων αδυναμίας μεταξύ εφήβων και νέων ενηλίκων, οι οποίοι βιώνουν το φαινόμενο του “climate anxiety”: τον υπαρξιακό φόβο για το μέλλον του πλανήτη.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Planetary Health, βασισμένη σε δείγμα 10.000 ατόμων ηλικίας 16-25 ετών σε 10 χώρες, έδειξε ότι το 59% δήλωσε “εξαιρετικά ανήσυχο” για την κλιματική κρίση, ενώ το 45% ανέφερε ότι η ανησυχία αυτή επηρεάζει την καθημερινότητά του – από τις σπουδές και τις επαγγελματικές επιλογές μέχρι τις προσωπικές του σχέσεις.

Το κλιματικό άγχος αναγνωρίζεται πλέον ως πραγματική ψυχολογική κατάσταση, με συμπτώματα που θυμίζουν αγχώδη διαταραχή: αϋπνία, ψυχοσωματικές αντιδράσεις, αποφυγή μελλοντικού σχεδιασμού, ακόμα και κατάθλιψη. Δεν πρόκειται για “ευαισθησία” ή “υπερβολή”, αλλά για μια επαληθεύσιμη αντίδραση στην επιστημονική πραγματικότητα της κλιματικής επιδείνωσης.

Το πιο ανησυχητικό στοιχείο: πολλοί νέοι νιώθουν ότι οι κυβερνήσεις τούς εγκατέλειψαν. Στην ίδια έρευνα, το 64% δήλωσε ότι «οι κυβερνήσεις δεν κάνουν αρκετά» για να αποτρέψουν την κλιματική καταστροφή, γεγονός που επιτείνει το αίσθημα ματαιότητας.

Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας προτείνουν νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις, που συνδυάζουν την ψυχοθεραπεία με την ενίσχυση της οικολογικής δράσης και της κοινωνικής συμμετοχής – όχι μόνο ως υποστήριξη, αλλά ως μέσο ανάκτησης του ελέγχου.

Το κλιματικό άγχος δεν είναι «μόδα». Είναι το νέο πρόσωπο της γενιάς που καλείται να σώσει τον πλανήτη και ταυτόχρονα να διαχειριστεί την ψυχική φθορά από την αβεβαιότητα του μέλλοντος.

Πηγές:

– The Lancet Planetary Health, September 2024

– APA (American Psychological Association): Mental Health and Our Changing Climate

– Climate Psychology Alliance – Global Youth Report

– Yale Program on Climate Change Communication