Καθώς η Δύση επιταχύνει τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, οι αναδυόμενες και φτωχότερες χώρες κινδυνεύουν να μείνουν πίσω, εγκλωβισμένες σε εξαρτήσεις από ρυπογόνες τεχνολογίες, ακριβές εισαγωγές και αδύναμες χρηματοδοτικές ροές. Η «πράσινη οικονομία» απειλεί να εξελιχθεί σε νέα μορφή ανισότητας μεταξύ Βορρά και Νότου.

Οι ανεπτυγμένες χώρες απολαμβάνουν πρόσβαση σε κεφάλαια, τεχνολογία και θεσμούς που επιτρέπουν την ανάπτυξη υποδομών ανανεώσιμης ενέργειας και την απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα. Παράλληλα, επιβάλλουν δασμούς ή ρυθμίσεις για “βρώμικα” προϊόντα, όπως ο ευρωπαϊκός μηχανισμός CBAM, επιβαρύνοντας τις εξαγωγές από χώρες με μεγαλύτερο αποτύπωμα άνθρακα.

Η Αφρική, η ΝΑ Ασία και πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής αντιμετωπίζουν:
    •    Δυσκολία πρόσβασης σε βιώσιμη χρηματοδότηση
    •    Υψηλό κόστος εγκατάστασης πράσινης τεχνολογίας
    •    Πολιτική αστάθεια και θεσμικές ανεπάρκειες που αποθαρρύνουν επενδύσεις

Την ίδια ώρα, πολλές από αυτές τις χώρες έχουν πληγεί περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, χωρίς να έχουν ιστορικά συμβάλει στην πρόκλησή της.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιούν: αν δεν υπάρξει μηχανισμός “δίκαιης μετάβασης”, το παγκόσμιο ενεργειακό μέλλον θα διαμορφωθεί με νέες αποικιακές λογικές: οι καθαρές χώρες θα παράγουν την τεχνολογία — οι υπόλοιπες θα πληρώνουν για να συμμορφώνονται.

Η πράσινη μετάβαση είναι απαραίτητη. Αλλά το πώς γίνεται, και ποιοι έχουν τη δύναμη να την επιβάλουν ή να την αντέξουν, είναι το κρίσιμο ερώτημα της δεκαετίας.

Μετάφραση και προσαρμογή από The Economist, Bloomberg Green & World Bank Climate Reports