Η εποχή των μετρητών φθίνει παγκοσμίως. Σκανδιναβικές χώρες όπως η Σουηδία και η Νορβηγία κινούνται ταχύτατα προς πλήρως ψηφιακές οικονομίες, ενώ ακόμα και σε παραδοσιακά «μετρητοκεντρικές» χώρες όπως η Ιταλία ή η Γερμανία, οι πληρωμές με φυσικό χρήμα μειώνονται δραστικά. Ο COVID-19 επιτάχυνε την αποδοχή των ανέπαφων πληρωμών, των QR apps και των ψηφιακών πορτοφολιών.

Η μετάβαση αυτή προσφέρει προφανή πλεονεκτήματα:
    •    Μείωση κόστους διαχείρισης χρημάτων
    •    Πλήρης ιχνηλασιμότητα των συναλλαγών
    •    Πάταξη παραοικονομίας και φοροδιαφυγής
    •    Ευκολία και ταχύτητα στις καθημερινές συναλλαγές

Αλλά ταυτόχρονα εγείρει σοβαρά ερωτήματα:
    •    Τι γίνεται με όσους δεν έχουν πρόσβαση σε ψηφιακές υποδομές;
    •    Ποιος ελέγχει την πληροφορία των συναλλαγών;
    •    Πώς προστατεύεται η ιδιωτικότητα όταν κάθε αγορά είναι καταγεγραμμένη;
    •    Τι ρόλο θα παίζουν οι Κεντρικές Τράπεζες απέναντι σε ιδιωτικά stablecoins ή CBDCs;

Η BIS (Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών) και η ΕΚΤ προετοιμάζουν ήδη ψηφιακά νομίσματα κεντρικής τράπεζας (CBDCs), τα οποία θα λειτουργούν ως επίσημη εναλλακτική στο φυσικό ευρώ, δολάριο ή γιεν. Το πείραμα της Κίνας με το ψηφιακό γουάν (e-CNY) αποκαλύπτει τόσο τις δυνατότητες όσο και τους κινδύνους ενός απόλυτα ελεγχόμενου νομισματικού μηχανισμού.

Η συζήτηση πλέον μεταφέρεται από το «πότε» στο «πώς»: πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ένα μέλλον χωρίς μετρητά, αλλά όχι χωρίς ελευθερία;

Μετάφραση και προσαρμογή από The Economist, Financial Times & BIS Reports