Η εικόνα που επικρατούσε το 2023 ήταν πως ο πληθωρισμός είχε αρχίσει να υποχωρεί. Όμως το 2024 και ειδικά το πρώτο εξάμηνο του 2025 αποδεικνύουν πως η ακρίβεια παραμένει επίμονη, ακόμα κι αν οι τιμές δεν αυξάνονται με την ίδια ταχύτητα.
Ο νέος όρος που χρησιμοποιείται διεθνώς είναι “stickier inflation” — ένας πληθωρισμός που μένει κολλημένος σε υψηλότερα επίπεδα, ακόμη και αφού αποσυρθούν τα αρχικά σοκ (ενεργειακή κρίση, διακοπές εφοδιαστικής αλυσίδας, πανδημία).
Τι τον κρατά σε υψηλά επίπεδα;
• Η αύξηση μισθών σε κρίσιμους τομείς όπως οι υπηρεσίες
• Η διατήρηση υψηλής ζήτησης σε βασικά αγαθά (τρόφιμα, ενέργεια)
• Οι «εξωγενείς» γεωπολιτικές πιέσεις (π.χ. Ερυθρά Θάλασσα, Ουκρανία, Ισραήλ)
• Οι «ψυχολογικές προσδοκίες» των καταναλωτών και επιχειρήσεων
Η ΕΚΤ και η Fed παραδέχονται πλέον ότι μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος μέχρι να επανέλθει ο πληθωρισμός στον στόχο του 2%. Ειδικά σε χώρες με μεγάλη εξάρτηση από εισαγόμενη ενέργεια ή τρόφιμα —όπως η Κύπρος— αυτό σημαίνει μεγαλύτερη πίεση στο κόστος ζωής, χωρίς άμεση προοπτική ουσιαστικής αποκλιμάκωσης.
Ταυτόχρονα, δημιουργείται ένας παράδοξος φαύλος κύκλος:
• Οι επιχειρήσεις δεν ρίχνουν τιμές, προεξοφλώντας νέες αυξήσεις
• Οι εργαζόμενοι πιέζουν για αυξήσεις μισθών
• Οι κεντρικές τράπεζες αναγκάζονται να καθυστερούν τις μειώσεις επιτοκίων
Έτσι, ενώ η οικονομία δεν βρίσκεται πλέον σε σοκ, το “αίσθημα ακρίβειας” γίνεται η νέα κανονικότητα — και αυτό αλλάζει την πολιτική, την κατανάλωση και τις επενδυτικές στρατηγικές.
Μετάφραση και προσαρμογή από The Economist, Reuters & Bloomberg Economics