Το συνέδριο εντάσσεται στις συνεχείς προσπάθειες του Ευρωβουλευτή για ανάδειξη της συνεχιζόμενης υποβάθμισης, καταστροφής και λεηλασίας εκκλησιών και μνημείων στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου, από την τουρκική εισβολή μέχρι και σήμερα. Μια πολιτιστική καταστροφή που παραμένει ατιμώρητη εδώ και 51 χρόνια.

Σημαντική στιγμή της εκδήλωσης, ήταν η παρουσία του Μητροπολίτη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου Βασιλείου, ο οποίος με την ουσιαστική του παρέμβαση ενίσχυσε τον διάλογο και την κοινή προσπάθεια.

Με βαθιά συγκινησιακή φόρτιση, ο κ. Χατζηπαντέλα, ανέδειξε τις συστηματικές βεβηλώσεις και λεηλασίες σε εκκλησίες, μοναστήρια και μνημεία στις κατεχόμενες περιοχές, επισημαίνοντας ότι η αδράνεια της διεθνούς κοινότητας και της Ε.Ε. εντείνουν την αδικία.

«Όταν μια πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά χάνεται, δεν πρόκειται μόνο για κτήρια και τοιχογραφίες. Πρόκειται για τη μνήμη ενός λαού, για την ταυτότητα του, για την ιστορική του συνέχεια», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ειδική αναφορά έγινε στην πόλη των Βαρωσίων, που παραμένει κλειστή εδώ και 51 χρόνια. Μετά το παράνομο «άνοιγμα» τμημάτων της το 2020 από την Τουρκία και το κατοχικό καθεστώς, οι εκκλησίες κινδυνεύουν ακόμα περισσότερο, και ήδη πολλές έχουν καταρρεύσει ή υποστεί σοβαρές φθορές.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο παράδοξο αίτημα των κατοχικών αρχών για την αναστήλωση της Ιεράς Μονής Αγίου Αναστασίου στην κατεχόμενη Περιστερωνοπηγή  με έξοδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ την ίδια στιγμή απαγορεύεται στη Μητρόπολη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου να τελεί λειτουργίες στη Μονή.

Ο Μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου Βασίλειος απηύθυνε δραματική έκκληση από το βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μεταφέροντας την πραγματικότητα των 51 χρόνων κατοχής και βεβήλωσης των ιερών χώρων.

Παρουσίασε τεκμηριωμένα στοιχεία από έρευνες και καταγραφές επισημαίνοντας ότι:

• 25 εκκλησίες έχουν καταστραφεί ή έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές στις τοιχογραφίες και τα ιερά τους.
• 24 εκκλησίες μετατράπηκαν σε αποθήκες, 17 χρησιμοποιούνται ως στάβλοι, 16 αλλοιώθηκαν σε τεμένη, και 21 έχουν καταρρεύσει ή κατεδαφιστεί πλήρως.
• Εικόνες κλάπηκαν, ιερά σκεύη εξαφανίστηκαν, κοιμητήρια βεβηλώθηκαν.

«Δεν πρόκειται για φθορές του χρόνου. Είναι μια προσπάθεια διαγραφής της μνήμης και της ταυτότητάς μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο Μητροπολίτης προχώρησε σε ευθεία καταγγελία της στάσης της Τουρκίας, αλλά και της σιωπής της διεθνούς κοινότητας, τονίζοντας πως «δεν ζητούμε από την Ευρώπη να δώσει μάχες για εμάς. Ζητούμε να υπερασπιστεί τις αξίες της. Τις ίδιες αξίες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Ένωση: αξιοπρέπεια, μνήμη, ελευθερία και κράτος δικαίου».

Το συνέδριο συνδιοργανώθηκε με τους Ευρωβουλευτές Βαγγέλη Μεϊμαράκη και Zeljana Zovko, ενώ συμμετείχαν επίσης, ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας Βελγίου, ο Δρ. Μάξιμος Χαρακόπουλος, η Δρ. Μαρία Σκορδή και ο Καθηγητής Jan Olbrycht.