Οι υπερ-επεξεργασμένες τροφές (UPFs) – όπως αναψυκτικά, σνακ και επεξεργασμένα κρέατα – είναι βιομηχανικά προϊόντα πλούσια σε πρόσθετα και φτωχά σε θρεπτικά συστατικά. Η συχνή κατανάλωσή τους μειώνει τη διατροφική αξία, επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής των προϊόντων, οδηγεί συχνά σε υπερκατανάλωση και έχει συνδεθεί με παχυσαρκία, καρκίνο, μεταβολικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, αλλά και προβλήματα ψυχικής υγείας και πρόωρο θάνατο.

Νέα έρευνα από το Κολλέγιο Ιατρικής Charles E. Schmidt του Florida Atlantic University, που δημοσιεύτηκε στο The American Journal of Medicine, αποκαλύπτει ότι άτομα με συχνή κατανάλωση UPFs εμφανίζουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα C-αντιδρώσας πρωτεΐνης υψηλής ευαισθησίας (hs-CRP) – ενός ευαίσθητου δείκτη φλεγμονής και ισχυρού προγνωστικού παράγοντα καρδιαγγειακής νόσου.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι συμμετέχοντες λάμβαναν κατά μέσο όρο το 35% των ημερήσιων θερμίδων τους από UPFs. Η ομάδα με τη χαμηλότερη κατανάλωση κυμαινόταν από 0% έως 19%, ενώ η υψηλότερη έφτανε το 60% – 79%.

Αφού ελήφθησαν υπόψη παράγοντες όπως ηλικία, φύλο, κάπνισμα και σωματική δραστηριότητα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι κατανάλωναν τις μεγαλύτερες ποσότητες UPFs είχαν 11% μεγαλύτερη πιθανότητα για υψηλά επίπεδα hs-CRP, σε σύγκριση με όσους έτρωγαν τις λιγότερες. Ακόμη και οι μέτριοι καταναλωτές (40%–59% θερμίδων από UPFs) εμφάνιζαν 14% αύξηση, ενώ οι ομάδες με 20%–39% κατανάλωση παρουσίασαν μη σημαντική αύξηση 7%.

Ο κίνδυνος ήταν ιδιαίτερα υψηλός σε ορισμένες κατηγορίες:

Ενήλικες 50-59 ετών: 26% υψηλότερος κίνδυνος σε σχέση με την ηλικιακή ομάδα 18-29.

Άτομα με παχυσαρκία: 80% μεγαλύτερος κίνδυνος σε σύγκριση με άτομα φυσιολογικού βάρους.

Καπνιστές: 17% υψηλότερος κίνδυνος σε σχέση με μη καπνιστές.

Αντίθετα, τα άτομα που δεν ασκούνταν καθόλου δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά σε σχέση με όσους ακολουθούσαν τις οδηγίες φυσικής άσκησης.

«Τα ευρήματα δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν τις μεγαλύτερες ποσότητες υπερ-επεξεργασμένων τροφών έχουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα hs-CRP, ενός βασικού δείκτη φλεγμονής», τόνισε η Allison H. Ferris, επικεφαλής της έρευνας και καθηγήτρια στο Τμήμα Ιατρικής του FAU.

Η ομάδα ανέλυσε δεδομένα από 9.254 ενήλικες μέσω της Εθνικής Έρευνας Υγείας και Διατροφής (NHANES), εξετάζοντας διατροφικές συνήθειες, επίπεδα hs-CRP και άλλους δείκτες υγείας. Η πρόσληψη UPFs υπολογίστηκε ως ποσοστό των συνολικών θερμίδων και χωρίστηκε σε τέσσερις κατηγορίες, χρησιμοποιώντας λογιστική παλινδρόμηση για να αξιολογηθεί η σύνδεση με τη φλεγμονή.

Η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, που παράγεται από το ήπαρ, αποτελεί απλό, οικονομικό και αξιόπιστο δείκτη φλεγμονής, αλλά και προγνωστικό παράγοντα μελλοντικών καρδιαγγειακών παθήσεων.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν επίσης την αύξηση περιστατικών καρκίνου του παχέος εντέρου στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε νεότερους ενήλικες, θεωρώντας ότι η υπερβολική κατανάλωση UPFs μπορεί να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου.

Η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για μείωση της κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφών και την προώθηση υγιεινών διατροφικών επιλογών, ώστε να προληφθούν φλεγμονές και οι ασθένειες που σχετίζονται με αυτές. Η ενημέρωση πολιτών και επαγγελματιών υγείας, αλλά και μέτρα πολιτικής όπως η καλύτερη σήμανση τροφίμων και η περιορισμένη χρήση επιβλαβών πρόσθετων, αποτελούν κρίσιμα βήματα προς μια πιο υγιή κοινωνία.

ygeiamou.gr